Invazioni Dorian 1100 BC - Ka ndodhur ndonjehere?

[ZET]

Pushtimi Dorian është një koncept i hartuar nga historianë të Greqisë antike për të shpjeguar zëvendësimin e dialekteve dhe traditave para-klasike në Greqinë Jugore nga ato që mbizotëruan në Greqinë Klasike. Këto të fundit u emëruan Doriane nga shkrimtarët e lashtë Grekë, nga Dorianët, popullsia historike që i fliste.

Legjenda Greke pohon se Dorianët morën në zotërim Peloponnesus në një ngjarje të quajtur 'Kthimi i Heraclideve' (Greqishtja e lashtë: Ἐπιστροφὴ τῶν Ἡρακλειδῶν). Studiuesit klasikë të shekullit XIX panë në legjendë një ngjarje ndoshta të vërtetë që ata e quajtën pushtimin Dorian. Kuptimi i konceptit ka ndryshuar disa herë, pasi historianët, filologët dhe arkeologët e përdorën atë në përpjekje për të shpjeguar ndërprerjet kulturore të shprehura në të dhënat e fushave të tyre. Modeli i mbërritjes së kulturës Doriane në ishuj të caktuar në Mesdhe, siç është Kreta, gjithashtu nuk është kuptuar mirë. Dorianët kolonizuan një numër vendesh në Kretë.

Megjithe gati 200 vjet hetim, autenticiteti i një shpërnguljeje masive të Dorianëve në Greqi nuk është vërtetuar kurrë, dhe origjina e Dorianëve mbetet e panjohur. Disa i kanë lidhur ata ose viktimat e tyre me shfaqjen e popujve po aq misteriozë të Detit. Kuptimi i frazës "Pushtimi Dorian" si një shpjegim për ndarjen kulturore dhe ekonomike pas periudhës Mikenase është bërë në një farë mase amorfe. Hetimet në të kanë shërbyer kryesisht për të përjashtuar spekulime të ndryshme, megjithëse mundësia e një pushtimi të vërtetë Dorian mbetet i hapur.

 

[ZET]

Ketu do na hynin ne pune filogreket, per te na shpjeguar ne se Greket e sotem identifikohen me Dorianet Heraklide apo me kulturen para Doriane? Sepse kane nje mani qe tere kulturat i bejne te tyret.

 

[Zeus10]

Unë jam kategorik: JO, bile dhe Herodoti, i cili krijoi termin Helen, ështe i sajuar. Historite e tij nuk mbeshteten nga askush tjeter dhe kopja më e vjetër e “Historive”, është shek. 14 Pas Krishtit.

 

[ZET]

Termi, Dorian, a eshte i shpikur?
Cila eshte lidhja e Dorianeve me Herkulianet?
Ose, cfare etniciteti/nacionalitet (ndryshe ose njelloj si Greket e sotem ) kishte Herkuli?

Te mos harrojme qe kemi disa Herkule. Njeri sipas herodotit ishte nga Zotat e lashte (8 ne mos gaboj) para permbytjes dhe gjysmezotave (Herod.). Neve na duhet ai Herkul qe ka qen gjysmezot dhe ka lene shenje ne tokat e Ilirikut.

Le te fillojme me nje Herkul qe e therret mbreti i Durresit ne kembim te gjysmes se mbreterise.

 

[Zeus10]

Aq sa i vërtetë është Gjergj Elez Alia, aq është dhe Herkuli. Le pastaj, që gjysma e veprimtarise së tij njerëzore, zhvillohet nga Durresi e lart, sipas përrallave të antikitetit.

 

[Zeus10]

Ketu do na hynin ne pune filogreket, per te na shpjeguar ne se Greket e sotem identifikohen me Dorianet Heraklide apo me kulturen para Doriane? Sepse kane nje mani qe tere kulturat i bejne te tyret.

Çështje ekonomike

 

[ZET]

Herkuli eshte i vertete dhe une po perpiqem te dal dikund. E kam gjetur si personazh historik. Eshte celesi i llumit qe kane hedhur mbi te verteten kristal.

Pse historianet greke e shoqerojne dyndjen Doriane me Herkulin? A ishte Herkuli Dorian? Pse data e 'dyndjes' eshte shume prane dhe pas luftes se Trojes?

 

[ZET]

Çështje ekonomike

Dalin me fitim si ne peak edhe ne valley.

 

[Zeus10]

Herkuli eshte i vertete dhe une po perpiqem te dal dikund. E kam gjetur si personazh historik. Eshte celesi i llumit qe kane hedhur mbi te verteten kristal.

Pse historianet greke e shoqerojne dyndjen Doriane me Herkulin? A ishte Herkuli Dorian? Pse data e 'dyndjes' eshte shume prane dhe pas luftes se Trojes?

Jo Herkuli nuk ishte Dorian. Djali i tij Yllus ishte, në një farë mënyre. Kur Herkuli ndihmoi Aegimin, mbretin e Dorianëve, kundër centaureve, ai e shperbleu ate me nje pjese të mbretërise. Yllus ishte Heraklidi, që trashëgoi atë dhe se bashku me Dymanin dhe Pampulin, dy bijtë e vërtetë të A(e)gimit, organizuan ekspeditën kundër Akejve pellazgë(tashmë danaikë) të Peloponezit. Pasi munden me veshtiresi pellazgët, themeluan qytetërimin helenik dhe u njojten me emrin Laqademone.
Ka shume variante, por ky eshte me i perhapuri.

 

[ZET]

Atehere si e shpjegojme emertimin e Herkulit si Dorsanus? Aegimus po mbronte Durresin apo Epidamnin nga Lapithet e Coronit?

Me sa me kujtohet mua, Herkuli nuk e pranon gjysmen e mbreterise, por kerkon qe bijte e tij te njihen si trashegimtare. Hylli, sigurisht mbreteroi mes Dorianeve.

Nje kryepeshkop i Ohrit ( nuk po e citoj emrin, kerkoj ndjese ) ka shkruar se Populli Ilir, origjinalisht quhej Hylleis, nga Hyllus udheheqesi i tij, djale i Herkulit dhe Milices, mirepo shqiptimi dhe shkrimi ka ndryshuar dhe me pas u quajten Hylleni, pastaj Illinici dhe se fundi Illirici… @Styx 04/14/2020- publikohet per here te pare

Pra nuk kemi as Hellene. Kemi Iliret, pasuesit te Herkulit, ushtrine dhe shpuren e tij.
Ketu Landi do te shtonte se Apiani (apo e doni aPeani) kishte shkruar se Iliri i dhe emrin Ilirikut dhe ai eshte djale i Polifemit dhe Galates. Nga ku derivojme se: Iliri=Hylli, Polifemi=Herkuli, Galata=Melita/E Zeze si ne Kalabret dhe Galabria, jo vetem nje nenfis Dardan, i vetmi qe kishte mbetuar ne kohen e Strabos, por edhe toponim ne Itali.

 

[ZET]

Ka rendesi te saktesojme ne se Aegimnus ishte mbret i Epidamnit apo i Durresit. Dhe po jap nje hint. Melita/Milica ( E zeza) ishte vajze e Epidamnit apo e Durresit?
Si u bene Kalabret e zinj si nenfis i Dardaneve?

 

[ZET]

[Me lejen tuaj po i shenoj te tera keto qe po themi ne nje dokument te cilin do ta qarkulloj mes nesh per ta permiresuar dhe botuar]

 

[magnus]

Meqenese ketu po merreni me mitologji, patriarku i Doreve pra Dorus, ishte i biri i patriarkut te Heleneve, Helenit.
Kur te kaloni ke historia me thoni.
origjina e Doreve eshte nga emathia dhe epiri, si fillim.

 

[ZET]

Nuk kam kohe te merrem me budallallet e tua rowe.

Edhe nje here, A ishte Aigimus i Epidamnit apo i Durresit? Pse e gjejme emrin/epitetin e Herkulit si Dorsanus?
[pergjigjet i kam, po saktesoj]

 

[magnus]

Ketu do na hynin ne pune filogreket, per te na shpjeguar ne se Greket e sotem identifikohen me Dorianet Heraklide apo me kulturen para Doriane? Sepse kane nje mani qe tere kulturat i bejne te tyret.

Un nuk jam filogrek por e di me cfar vet identifikohen greket e sotem. Me Aeolianet, me Akejte, me Jonianet, dhe me Dorianet.

 

[magnus]

Nuk merrem me budallaqet tuaja rowe.

Si nuk merresh, a po merresh me mitologji????? Po te them se mitologjiku Dorus ishte i biri i mitologjik Helenit.

 

[ZET]

Zoteri i Nderuar, rowe. Heleni ishte biri i Priamit. Ne po flasim per Herkulin e kohes se Lapitheve, i cili ka patur nje djale Hyllus/Hylliris/Hellenus. Dhe i cili korroborohet te jete vendosur nga i jati ( por jo i ati, Herkuli vete) ne shume zoterime te bregdetit sidomos ne tokat Parthineve qe fillonin nga Dalmacia e deri ne Bulis (skylax e shume te tjere).
Heleni yt ishte nje cope skllavi, por edhe sikur te pranojme qe me pas mori pushtet derivativ nga Pirroja dhe Andromaka, ai ishte 'mbret' ne nje lokalitet shume te kufizuar dhe per me teper, kohe me pas se ngjarjet qe po bejme fjale.

 

[ZET]

Si quhet ne shqip personi qe hyn garant per ty, per te te ndihmuar fizikisht ose ekonomikisht? Eperse Aegimus gjeti ( nga tere fuqite e kohes) nje individ te panjohur per te hyre garant per mbreterine e tij? Bemat e Herkulit ne Ilirik vijne me pas.

Any takers?

 

[ZET]

"Eshte e vërtetë, ai [Hier.] shprehet në një mënyrë të pazakontë kur thotë se Dardanët jetojnë prapa kufijve të Epidamasve, sepse nën termin Epidamnas njeriu në kuptimin e rreptë mund të kuptojë vetëm popullsinë e qytetit të Epidamn. Prokopi nuk mendon këtu për qytetin e Epidamn, por e shikon kete si krahinen ku ishte vendosur ky qytet, i Epirit të Ri. Sidoqoftë, kjo krahinë me shumë mundësi cekte krahinën e Dardanise sepse...."

 

[ZET]

Ne nuk dime te themi se kur hyri ne fuqi emri Durres. Historia nuk i jep shpjegim emrrit Dyrrah. Ajo lexon se ne 229 BC, kur Romakët kapën qytetin, pjesa "-damnos" e emrit ishte ndjellakeqe për veshët Latinë, dhe emri i saj u bë Dyrrhachium. Pausanias (6.x.8) thotë se "qyteti [romak] modern nuk është ai antik, duke qenë në një distancë të shkurtër prej tij. Qyteti modern është quajtur Dyrrhachium nga themeluesi i tij". Megjithekete emri Dyrrachion gjendet në monedha të shekullit të 5 para Krishtit. Po cili themelues? Ne cilen kohe? Nga erdhi ky themelues i panjohur dhe nderton nje nga qytetet me te rendesishme te historise, ne toke fqinje me Dardanine, duke mos patur asnje merite dhe duke mos lene asnje shenje te identitetit te tij?